Praca tymczasowa i regulacje prawne: struktura, obowiązki – zmiany 2025

Praca tymczasowa w Polsce została uregulowana ustawą z dnia 9 lipca 2003 roku o zatrudnianiu pracowników tymczasowych. Celem tej formy zatrudnienia jest elastyczne dostosowanie siły roboczej do czasowych potrzeb pracodawców, przy jednoczesnym zagwarantowaniu podstawowych praw pracowniczych osobom wykonującym takie zatrudnienie.
 
Pracownikiem tymczasowym jest osoba zatrudniona przez agencję pracy tymczasowej, która następnie wykonuje obowiązki na rzecz i pod kierownictwem innego podmiotu – tzw. pracodawcy użytkownika. To trójstronny stosunek prawny, który odróżnia pracę tymczasową od klasycznego stosunku pracy.
 
Zakres zatrudnienia tymczasowego ograniczony jest czasowo – pracownik może wykonywać pracę na rzecz jednego pracodawcy użytkownika przez maksymalnie 18 miesięcy w ciągu 36 kolejnych miesięcy (w przypadku jednej osoby). Ustawa przewiduje wyjątki, np. przy zastępstwie nieobecnego pracownika, gdzie dopuszcza się przedłużenie okresu pracy tymczasowej do 36 miesięcy.
 

Obowiązki agencji i pracodawców użytkowników

 
Agencja pracy tymczasowej pełni rolę pracodawcy formalnego – zawiera umowę z pracownikiem i odpowiada za wypłatę wynagrodzenia, składki ZUS oraz zapewnienie warunków bhp. Pracodawca użytkownik natomiast organizuje pracę, nadzoruje ją oraz wskazuje zakres obowiązków.
 
Zgodnie z przepisami, agencja musi:
 

• – poinformować pracownika o rodzaju pracy, jej warunkach i czasie trwania,
• – zawrzeć umowę w formie pisemnej (umowa o pracę tymczasową lub umowa cywilnoprawna),
• – zapewnić równy dostęp do świadczeń socjalnych, jeśli są dostępne dla pracowników stałych pracodawcy użytkownika,
• – przestrzegać limitów zatrudnienia i ewidencji pracy tymczasowej.

 
Pracodawca użytkownik ma z kolei obowiązek:
 

• – przeszkolić pracownika tymczasowego z zakresu BHP,
• – nie powierzać zadań niezgodnych z ustalonym profilem zatrudnienia,
• – nie zatrudniać pracownika tymczasowego na miejsce osoby uczestniczącej w strajku,
• – nie dyskryminować go względem pracowników etatowych w zakresie wynagrodzenia i warunków pracy.

Nowelizacje i bieżące zmiany w prawie pracy tymczasowej

 
W 2025 roku weszła w życie nowelizacja ustawy o zatrudnianiu pracowników tymczasowych, będąca odpowiedzią na rosnące znaczenie tej formy zatrudnienia i liczne kontrowersje związane z nadużywaniem jej przez niektóre agencje.
 
Nowe przepisy wprowadziły m.in.:
 

• – obowiązek rejestracji wszystkich umów tymczasowych w rejestrze prowadzonym przez Krajowy Rejestr Agencji Zatrudnienia (KRAZ),
• – zaostrzenie kar za nieprzestrzeganie przepisów dotyczących długości zatrudnienia,
• – większe uprawnienia Państwowej Inspekcji Pracy w zakresie kontroli pracodawców użytkowników,
• – obowiązek informowania pracowników tymczasowych o możliwości przejścia na umowę bezpośrednią po 18 miesiącach pracy,
• – wprowadzenie minimalnych standardów socjalnych, które muszą być zapewnione przez pracodawcę użytkownika.

 
Dodatkowo, rząd planuje w najbliższych latach stworzenie wspólnej bazy danych o pracy tymczasowej, by lepiej monitorować rotację pracowników i identyfikować nadużycia systemowe. Trwają także dyskusje nad wdrożeniem unijnej dyrektywy dotyczącej pracy platformowej (np. Uber, Glovo), która może rozszerzyć zakres pracy tymczasowej na nowe sektory.
 
Praca tymczasowa odgrywa istotną rolę w gospodarce – umożliwia elastyczne reagowanie na sezonowe lub nieprzewidziane potrzeby kadrowe. Korzystają z niej zwłaszcza branże takie jak: logistyka, przemysł, handel, hotelarstwo i sektor opieki.
 
Z punktu widzenia pracownika jest to często pierwszy krok w karierze zawodowej, forma „testu” przed zatrudnieniem stałym, lub elastyczny sposób zarobku dla osób uczących się czy powracających na rynek pracy. Jednak aby zapewnić równowagę między elastycznością a bezpieczeństwem, niezbędna jest silna regulacja, transparentność działania agencji oraz realna kontrola nad przestrzeganiem prawa.
 
Prognozy na lata 2025–2030 wskazują na dalszy rozwój zatrudnienia tymczasowego, jednak z rosnącą presją na poprawę warunków pracy, zwiększenie stabilności zatrudnienia i wyrównywanie praw pomiędzy pracownikami tymczasowymi a stałymi.